Aanpassen aan een veranderend klimaat
21 december 2021
Als gevolg van de toename van CO² verandert ons klimaat. Ook in Zaanstad merken we dat het weer extremer wordt. Het wordt gemiddeld warmer en er zijn vaker hittegolven. Er zijn meer hevige regenbuien én er zijn meer en langere droogteperiodes. Dat heeft effect op onze leefomgeving. We zullen de stad, maar ook onze eigen woningen en bedrijven zo moeten inrichten dat we beter bestand zijn tegen droogte, hitte en wateroverlast. Het afgelopen jaar zijn daar zowel door de gemeente als door Zaanse inwoners belangrijke stappen in gezet.
Begin dit jaar is het Uitvoeringsplan Klimaatadaptatie vastgesteld door de gemeenteraad. Dit plan geeft richting aan hoe we onze stad klimaatadaptief en dus toekomstbestendig willen maken. Het uitvoeringsplan gaat in op de strategie en acties voor de stad en het landschap om ons heen. Het kijkt ook naar hoe we klimaatadaptief gedrag kunnen stimuleren en waar we kansen zien om projecten te koppelen. Bijvoorbeeld door als we nieuwe bomen planten, rekening te houden met de zogeheten boomkroon. Om hitte de baas te blijven willen we meer schaduw creëren op straat. Bomen in de openbare ruimte kunnen daar bij helpen. Niet het aantal bomen is dan bepalend voor de hoeveelheid schaduw, maar de omvang van de kroon van een boom.
Gebiedenkaarten
Om te bepalen wat in welke wijk precies nodig is, worden gebiedskaarten gemaakt. Welke wijk of kern heeft last van hittestress, welke wijk droogt snel uit en welke wijk is juist heel nat. Dat bepaalt ook welke maatregelen je neemt en wat je als bewoner het beste kan doen. In een ‘droge’ wijk wil je graag het water de grond in laten lopen, terwijl je in een ‘natte’ wijk juist liever het water opvangt. En als we dan toch bomen gaan planten, dan doen we dat natuurlijk het liefst in de wijken die het hardst koelte kunnen gebruiken.
Tegels wippen en geveltuinen aanleggen
Maar niet alleen de gemeente is begonnen. Ook Zaanse inwoners zijn dit jaar aan de slag gegaan. Bijvoorbeeld door het wippen van tegels en het daarmee vergroenen van hun tuin, of door het aanleggen van geveltuinen. Tot en met november hebben 274 Zaanse woningen een geveltuin laten aanleggen. Goed om wateroverlast te voorkomen. Bovendien trekken planten insecten aan en zorgen daarmee voor betere biodiversiteit. Ook in 2022 gaat de gemeente door met het gratis aanleggen van geveltuinen. Wil je ook een geveltuin? Kijk op Geveltuin - Buitengewoon Zaanstad voor meer informatie. Maar ook in bestaande tuinen kan het vaak groener. Zaanse inwoners deden dit jaar massaal mee met de landelijke actie het NK Tegelwippen. In totaal heeft Zaanstad bijna 45.000 tegels gewipt en werd daarmee 14e van de 81 gemeentes die hieraan meededen. Een mooi resultaat, maar volgend jaar gaan we natuurlijk voor de winst en een nog groener Zaanstad.
Straten klimaatadaptief herinrichten
Een grote bijdrage aan de 45.000 ‘gewipte’tegels is geleverd door het Stationsplein in Zaandam. Het plein aan de westkant van het station is vergroend. Bij het herinrichten van straten, zoals nu in de Schildersbuurt gebeurt, wordt de ruimte klimaatadaptief ingericht. Er worden minder stenen teruggelegd en er is een wadi aangelegd die een teveel aan water kan opvangen. Scholen kunnen ook een steentje bijdragen met hun schoolpleinen. Met IVN is een project gestart om de Zaanse basisscholen te helpen om hun schoolpleinen te vergroenen. Met een kleine financiële bijdrage, maar vooral met kennis, tips voor het aanvragen van subsidie, hulp bij de aanleg, en het beschikbaar stellen van bomen en planten die op andere plekken in de gemeente worden verwijderd. Dat gaan we de komende jaren met meer plekken in de openbare ruimte doen: vergroenen en klimaatadaptief te maken. Toekomstbestendig én prettig om te verblijven.
