Op weg naar circulair textiel in gemeente Zaanstad
REUSE & REPAIR & RECYCLE
Er zijn in Zaanstad verschillende kringloopwinkels waar inwoners herdraagbare textiel naartoe kunnen brengen. Denk aan Noppes en Het Goed (beide in samenwerking met de gemeente Zaanstad). Ook zijn er twee kledingkettingruils actief en een groeiend aantal tweedehandskledingwinkels. Daarnaast zijn er verschillende kledingmakers en schoenmakers. En voor minima is er een kledingbank in Wormerveer en een kledingweggeefwinkel in Zaandam.
Verder kunnen inwoners kleding inleveren bij o.a. H&M, C&A en WE in Zaandam. En oude hardloopschoenen kan iedereen al jarenlang inleveren bij RunX Zaandam (voorheen Runnersworld). Deze worden grotendeels gerecycled bij Fast Feet Grinded.
Aanbesteding voor circulaire bedrijfskleding
De gemeente Zaanstad heeft haar bedrijfskleding in 2023 circulair aanbesteed en ingekocht* volgens de R-ladder. Dat wil zeggen, hoe hoger op de ladder, hoe beter. Zo zijn reuse (direct hergebruik) en repair (repareren) beter dan recyclen. Recyclen staat onderaan de R-ladder. De bedrijfskleding wordt gerepareerd en telt inmiddels 10 nieuwe items met gerecycled polyester en gerecycled katoen. Nieuwe items dragen we als de oude items niet meer draagbaar of niet meer veilig zijn.
Graag delen we in het kader van right to copy hierbij de R-ladder met uitleg, welke wij hebben gebruikt bij de aanbesteding. Plus de bruikleenovereenkomst en was instructie welke is opgesteld.
Textielinzameling in Zaanstad
De gemeente Zaanstad is verantwoordelijk voor het inzamelen van het huishoudelijk afval van bewoners. Voor textiel hebben we textielcontainers van ReShare (Leger des Heils). Alle textiel mag in de textielcontainers, ook oud en kapot. Weten waar een textielcontainer is bij u in de buurt? Kijk hier.
ReShare leegt in Zaanstad de 70 bovengrondse textielcontainers met de handlosmethode. Met deze methode wordt de inhoud van de container gelijk handmatig nagekeken op mogelijk vervuiling. Zo komt er geen vervuiling bij het te verwerken afgedankt afval. Dit doet ReShare in opdracht van Wieland Textiles uit Wormerveer, met wie gemeente Zaanstad een overeenkomst heeft. Wieland sorteert handmatig op herdraagbaar en niet-herdraagbaar textiel. Het herdraagbare textiel verkoopt Wieland door aan het binnen- en buitenland. Het niet-herdraagbare textiel wordt poetsdoeken en isolatiemateriaal voor de auto-industrie én sinds een aantal jaren ook nieuwe kleding! Deze kleding wordt dan gemaakt van post-consumer gerecycled textiel. En zo werken we aan een enorme besparing op CO2-uitstoot. Helaas behoort de textielindustrie tot een van de meest vervuilende industrieën. Kortom hoognodig tijd voor verandering!
Textiles2Textiles
Het niet-herdraagbare textiel verder wordt verwerkt in samenwerking met het naastgelegen bedrijf Textiles2Textiles (T2T). Dit textiel scheiden zij op materiaal én kleur met de Fibersort machine. Vervolgens snijdt de Trimclean machine het materiaal in kleine stukjes stof. Ook verwijdert deze machine alles wat niet in de originele stof thuishoort, zoals knopen, ritsen en labels. Op deze manier blijven de vezels bestaan om weer nieuwe garens van te maken.
Gemeente Zaanstad is aandeelhouder van Textiles2Textiles. Doel hiervan is om de textielindustrie te verduurzamen en de groeiende textiele afvalberg te verminderen.
Hergebruik en recycle ook uw kleding
Volgens de rapportage (pagina 19) hebben we in 2021 (laatst beschikbare data) 4,2 kilogram textiel per inwoner ingezameld. Dit komt overeen met andere gemeenten die 4,83 kilogram textiel per inwoner inzamelen. Dat is namelijk met 15% vervuiling erbij, omdat er geen handlos methode is. In Zaanstad staan nog zes textielcontainers bij de afvalbrengstations van HVC. Daarnaast leveren de kringloopwinkels uiteindelijk ook aan bij HVC (deze staan niet in de rapportage). Verder mag kringloopwinkel Noppes ook vier keer per jaar huis-aan-huis textiel inzamelen door middel van zakken.
Alle overige grondstoffenstromen en restafval in Zaanstad zamelt HVC in. In het restafval is nog veel textielafval te vinden, dat wordt verbrand. Per persoon per jaar komt dit neer op negen tot 10 kilogram. Dat is zonde! Door kleding zo lang mogelijk te dragen en uiteindelijk weg te gooien in de textielcontainer, kunnen we kleding zo goed mogelijk hergebruiken en recyclen.
*Overheden geven jaarlijks grote bedragen uit. Aanbesteden is de manier om professioneel opdrachten in de markt te zetten en deze vervolgens in te kopen. Door circulair in te kopen minimaliseren overheden de inzet van grondstoffen, worden producten en materialen hergebruikt en levensduur verlengd.
