Gericht doorpakken met partijen in de stad
21 december 2021
Er lopend diverse verduurzamingstrajecten in de stad om inwoners en organisaties verder te verduurzamen (zie Zaans Klimaatakkoord 2.0). Daarnaast is met de raad afgesproken dat de gemeente vervolgafspraken maakt met verschillende partijen in de stad om de opgave met elkaar verder te brengen. Hieronder volgt een update vanuit een aantal van deze trajecten.
Industrie
Voor de industrie is in september 2021 de Cluster Energie Strategie Noordzeekanaalgebied (CES NZKG) gepubliceerd. Dit is een vervolg op en concretisering van het regioplan NZKG dat in het Zaans Klimaatakkoord 2.0 stond. De Zaanse industrie en de gemeente Zaanstad werken hierin samen met andere gemeentes, bedrijven, netbeheerders en de Provincie. De benodigde infrastructuur en de vraag en het aanbod van duurzame energie voor het Noordzeekanaalgebied (NZKG) zijn in beeld gebracht en vertaald naar concrete projecten. Voorbeelden van projecten die de komende jaren worden opgepakt zijn: de verzwaring van de elektriciteitsinfrastructuur en het aanleggen van een regionale waterstofbackbone. Dit stelt de industrie in staat om op grote schaal om te schakelen van fossiele naar duurzame energie.
Bedrijven
Voor het bedrijfsleven is een aantal webinars georganiseerd over het voordeel van het plaatsen van zonnepanelen op daken en de toepassing van LED-verlichting. Dit deed de gemeente samen met de Omgevingsdienst, de Green Business Club Zaanstad (GBCZ) en stakeholders. De webinar over de label C–verplichting voor kantoren ging door de geringe animo niet door. Er is besloten om met de geïnteresseerden één op één gesprekken te voeren en de mogelijkheden te bespreken. De afgelopen 2 jaar heeft energieadviesbureau Klimaatroute, onder supervisie van de GBC Zaanstad, circa 100 klimaatscans uitgevoerd. Dit blijkt veel op te leveren wat betreft verduurzamen én besparen. Verschillende ondernemers hebben de maatregelen toegepast. In oktober zijn diverse ondernemers gebeld en gewezen op de duurzaamheidskansen en bijbehorende provinciale subsidiemogelijkheden. Dit heeft nog niet geleid tot nieuwe subsidieaanvragen en investeringen.
Liander heeft een dreigend tekort aan transportcapaciteit in het elektriciteitsnet (congestie) aangekondigd. Als gevolg van de door Liander afgekondigde congestiemanagement voor heel Zaanstad, brengen de gemeente en de GBC Zaanstad partijen (de netbeheerder en een aantal grote ondernemingen in Zaanstad) bij elkaar om te kijken naar mogelijkheden en deze verder te onderzoeken. Het congestiemanagement leidt in eerste instantie tot stilstand van de economische ontwikkeling in Zaanstad (er wordt geen elektriciteit geleverd), maar op termijn tot een enorme stagnatie van de verduurzaming van de energievoorziening. Er wordt een reeks bijeenkomsten georganiseerd, waar de gemeente en directies van grotere ondernemers een aantal kernvraagstukken met elkaar verder nemen.
Onderwijs
De gemeente werkt samen met de schoolbesturen Agora en Zaan Primair aan een rapportage Duurzaamheid voor het primair onderwijs. Die geeft meer inzicht in welke acties de komende jaren moeten worden ondernomen om de schoolgebouwen (verder) te verduurzamen. Begin 2022 wordt het gemeentelijk Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs (PO) door de raad vastgesteld. Daarin worden onder meer algemene uitgangspunten rondom het verduurzamen van scholen verwoord en in de rapportage wordt een verdiepingsslag gedaan over het plaatselijk scholenbestand. In een aantal ontwikkellocaties (o.a. Zaans Hout, Poelenburg/Peldersveld en Kogerveld) moet nieuwbouw gerealiseerd worden en wordt op dit moment gekeken hoe dit zo duurzaam gedaan kan worden.
Zorginstellingen
We werken ook verder aan het verduurzamen van maatschappelijke accommodaties, zoals buurthuizen, culturele- en zorgcentra en sportaccommodaties. Zo staan ook de zorginstellingen voor een grote opgave. Gemeente Zaanstad bekijkt de mogelijkheden om verduurzaming meer mee te nemen in de aanbestedingen met zorgaanbieders. Ook is een enquête uitgezet onder alle zorgaanbieders. We vroegen hen hoe zij bezig zijn met verduurzaming en wat ze daarbij nodig hebben. Op basis daarvan organiseren we begin volgend jaar een verdiepingssessie met diverse zorginstellingen in de stad.
Sport
Voor sport liggen er mooie kansen op het gebied van buitensportlocaties. Verduurzamen is van belang voor het klimaat, maar kan ook interessant zijn voor de clubkas. In de informatievoorziening aan sportverenigingen is duurzaamheid opgenomen als structureel thema. De mogelijke kansen (zoals vanuit de BOSA-regeling) en goede voorbeelden worden telkens onder de aandacht gebracht om hen te stimuleren. Nieuw aangelegde kunstgrasvelden zijn uitgebreid met kantplanken en uitloopmatten. Verenigingen zijn geïnstrueerd om bladeren van het kunstgrasveld te behandelen als bedrijfsafval. Dit om schade aan het omliggende milieu door rubbergranulaat te voorkomen. In veel gevallen is de energiebesparing hoger dan de investeringskosten van verduurzamen. Clubgebouwen hebben meestal een groot en vrij dakoppervlak, waardoor er veel ruimte is voor zonnepanelen. Daarnaast is er met isolatie veel winst te behalen. Op basis van energiescans bij twee verenigingen is aangetoond dat het financieel aantrekkelijk is om te verduurzamen. Deze verenigingen zijn representatief voor een groot deel van de accommodaties, dus dit biedt veel kansen. De gemeente gaat verenigingen hierover de komende periode informeren en faciliteren.
Gemeentelijk vastgoed
De verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed is nog steeds in volle gang. Eind 2020 is door middel van een Europese aanbesteding een samenwerkingspartner gecontracteerd voor het leveren en monteren van zonnepanelen op gemeentelijk vastgoed (PV installatie). Begin 2021 is de gestart met plaatsen van de eerste PV installaties op gemeentelijk vastgoed. Inmiddels zijn er 7 middelgrote PV installaties uitgerold en is in totaal 25% van het permanent beheerde gemeentelijk vastgoed voorzien van een PV installatie. Naast deze zichtbare maatregelen is ook het aanbrengen van na-isolatie en overige installatietechnische maatregelen doorgegaan. Concreet betekent dit dat er in 2020 en 2021 bijna twee miljoen euro aan diverse verduurzamende maatregelen zijn uitgevoerd.
Door gericht met nog meer organisaties de samenwerking te zoeken hoopt de gemeente ook komende maanden ons doel van een klimaatneutraal en duurzaam Zaanstad weer dichterbij te brengen.
